کشف کتیبه خط‌پهلوی در تیمره خمین

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، محمد ناصری فر چهارشنبه ۴ تیر افزود: تفاوت این کتیبه با دیگر کتیبه‌های خط پهلوی کشف شده در ایران(کتیبه های حاکمان) این است که این آثار خطی متعلق به مردمانی عادی و کسانی است که از قدرت‌های حاکمیتی به دور بوده‌اند.

وی بیان کرد: از این روی از محتوای متون آنها می‌توان به نگاه‌های اجتماعی و انسان شناسی ساکنان این منطقه و مردمان ایران در حدود ۲ هزار سال پیش در این دیار پی برد.

باستان‌شناس و پژوهشگر سنگ نگاره‌های ایران اظهار کرد: به همین دلیل متون این کتیبه‌ها اسناد دست اولی هستند که می‌توانند یاریگر محققان و پژوهشگران علاقمند به سیر زندگی انسان‌های معمولی ساکن این منطقه، در حدود ۲ هزار و ۲۰۰ سال پیش  در این سرزمین باشد.

ناصری‌فر یادآور شد: کشف این کتیبه خطی در کوه‌های اطراف روستای فرنق از توابع خمین گواه بر آن است که حدود ۲ هزار و ۲۰۰ سال پیش مردمان ساکن این منطقه خط پهلوی را می‌شناختند و توانایی و مهارت نوشتن با آن را داشتند.

وی کشف یک کتیبه خطی کهن را نمایه‌ای از شناسنامه و هویت اقلیمی کهن آن سرزمین دانست و ادامه داد: این کشف نگاه مطالعاتی و پژوهشی جدیدی را باز می کند که در قضاوت‌های فرهنگی و اقلیمی کهن سرزمینی تاثیرگذار است.

نویسنده کتاب سنگ نگاره‌های تیمره گفت: نکته جالب و منحصربه فردی که در این یافته با آن روبه رو شدیم این بود که هنرمند، نوشته حکاکی کتیبه را با سنگ چماق نوک تیزی خلق کرده بود که ابزار شکار انسان‌های اولیه بوده است.

ناصری‌فر افزود: شاید حدود ۴۰ هزار سال پیش فردی با آن شکار می‌کرده و طی دوره‌هایی هم آتش روشن کرده و با آن نقاشی‌های کوبشی (PETROGLYPHS) خلق کرده و سپس کنار آن دیواره پر نقش رها کرده است.

وی توضیح داد: جالب آن که فردی هم حدود ۲ هزار و ۲۰۰ سال پیش با همان سنگ چخماق خط پهلوی هام دبیره خلق کرده است.

باستان‌شناس و پژوهشگر سنگ نگاره‌های ایران بیان کرد: نوک تیزی که طی کوبش های فراوان کند و خورده شده سطح صیقلی حاصل از سایش دست انسان‌ها بر آن گواه است که طی هزاره‌ها در دست انسان‌های متعدد سایش داشته است.

ناصری‌فر یادآور شد: این نمونه‌ها در غارهایی که نقاشی‌های کوبشی دارند متعدد دیده می‌شوند و کنار این کتیبه، نقاشی‌های کهن‌تری وجود دارد که قدمت بعضی از آنها به حدود هزاره نهم ق. م می‌رسد.

وی تصریح کرد: وجود سنگ نگاره‌های کهن و چشم اندازهای زیبا آب و هوای مطبوع در تابستان می‌تواند این دیار را محل مناسبی برای جذب توریسم و اشتغال زایی قرار دهد که تاکنون از آن بهره‌گیری مناسب نشده است.

باستان‌شناس و پژوهشگر سنگ نگاره‌های ایران گفت: به منظور محفوظ ماندن این اثر تاریخی و فرهنگی از بیان مضمون و موقعیت مکانی دقیق آن معذور هستیم و امید است در آینده متولیان امور در ثبت تاریخی آن اقدام کنند.

تاکنون در استان مرکزی بیش از ۱۵۰ منطقه دارای سنگ نگاره‌ها، شامل شهرستان‌های خمین، اراک، خنداب، تفرش، شازند، دلیجان، محلات، فراهان وکمیجان شناسایی شده که ۲۶ موردآن در فهرست آثارملی کشوربه ثبت رسیده است. شاخص‌ترین این مناطق تیمره درکوه راونج دلیجان، سنگ نگاره های «لره» و «چراقچی» در سوسن آباد کمیجان و نقوش صخره ای «داش دره» در خمین است.